Gerçek usulde ücret geliri elde eden kişilere, işverenler tarafından yapılan ücret ödemelerinin yıl içinde kesinti suretiyle vergilendirilmesi ile 2012 yılında elde edilen ücret gelirleri için yıllık beyanname verilmesi gerekmektedir.\r\n \r\n1 Ocak- 31 Aralık 2011 döneminde elde edilen beyana tabi ücret gelirlerini 2012 yılının Mart ayının başından yirmi beşinci günü akşamına kadar (1 Mart – 25 Mart) verilecek gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.\r\n \r\n
Ücret \r\n \r\nÜcret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar (hizmet karşılığının mal olarak verilmesi) ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen (konut, araç sağlanması vb.) menfaatlerdir. Gerçek kişilerin bir takvim yılı içinde elde etmiş oldukları ücret gelirleri gelir vergisine tabidir. Ücret bedensel ya da zihinsel bir emek karşılığında işverenden elde edilen hâsılayı ifade eder. Bu hâsıla para şeklinde olabileceği gibi ayni veya para ile temsil edilebilen menfaat şeklinde de olabilir.\r\n \r\nÜcretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık ilişkisi niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması ücretin niteliğini değiştirmez.\r\n \r\nAyrıca;\r\n \r\n- Kanunla kurulan emekli sandıkları ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birliklerin personellerinin malullük, yaşlılık ve ölümlerinde yardım yapmak üzere kurulan sandıklardan ödenen ve en yüksek devlet memuruna ödenen tutarı aşmayan kısım istisna kapsamında olup bunların dışında kalan emeklilik, maluliyet, dul ve yetim aylıkları.\r\n \r\n- Daha önce yapılmış veya gelecekte yapılacak hizmetler karşılığında verilen para ve ayınlarla sağlanan menfaatler.\r\n \r\n- TBMM, İl Genel Meclisi ve Belediye Meclisi üyeleri ile özel kanunlarına veya İdari kararlara göre kurulan daimi veya geçici bütün komisyonların üyelerine ve yukarıda sayılanlara benzer diğer kişilere bu sıfatları dolayısıyla ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler.\r\n \r\n- Yönetim ve Denetim Kurulları başkanı ve üyeleriyle, tasfiye memurlarına bu sıfatları dolayısıyla ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler. \r\n \r\n \r\n- Bilirkişilere, resmi arabuluculara, eksperlere, spor hakemlerine ve her türlü yarışma jürisi üyelerine ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler.\r\n \r\n- Sporculara transfer ücreti veya sair adlarla yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatler,\r\n \r\nücret sayılmaktadır\r\n \r\n
Ücret gelirini meydana getiren 3 temel unsur\r\n \r\n- Bir işverene tabi olma\r\n- Belli bir iş yerine bağlı olma\r\n- Hizmetin karşılığı olarak bir ödemenin yapılması\r\n \r\n
Ücret Gelirlerinin Vergilendirilme Şekli\r\n \r\n- Gerçek ücretler \r\n- Diğer ücretler \r\n \r\n
Gerçek Ücretler\r\n
\r\nÜcret gelirlerinin vergilendirilmesinde ilke olarak gerçek usul kabul edilmiştir. Vergi, gelirin gerçek ve safi tutarı üzerinden alınmaktadır.\r\n \r\n
Ücretin Safi Tutarının Tespiti\r\n
\r\nÜcretin safi tutarı, işveren tarafından verilen para ve ayınlarla sağlanan yararlar toplamından (yani ücretin gayrisafi tutarından) belli indirimlerin yapılmasından sonra kalan miktardır. \r\n \r\nBu indirimler şunlardır: \r\n \r\nEmekli aidatı ve sosyal sigorta primleri, OYAK ve benzeri kamu kurumlarınca yapılan yasal kesintiler, Sosyal güvenlik destekleme primi, Şahıs sigorta primleri, Bireysel emeklilik katkı payları, Sendikalara ödenen aidatlar (işçi ve memur sendikaları), Sakatlık indirimi. \r\n \r\n
Gerçek Usule Tabi Ücretlerin Vergilendirilmesi\r\n
\r\nGerçek usule tabi ücretlerin vergilendirilmesi iki şekilde yapılmaktadır:\r\n \r\n- Ücretten işveren tarafından vergi kesintisi yapılması,\r\n- Elde edilen ücretin yıllık beyanname ile beyan edilmesi.\r\n \r\n
Kesinti Yoluyla Vergilendirme \r\n
\r\nÜcretin ödenmesi sırasında sorumlular tarafından verginin kesilerek vergi dairelerine yatırılmasına kesinti (tevkifat) usulü denilmektedir. Gerçek usulde elde edilen ücretlerin vergilendirilmesi esas olarak bu yöntemle yapılmaktadır.\r\n \r\n
Ücretin Yıllık Beyanname ile Beyan Edilmesi\r\n
\r\nTek işverenden alınmış ve kesinti suretiyle vergilendirilmiş ücret gelirleri için tutarı ne olursa olsun yıllık beyanname verilmeyecektir.\r\n \r\nKesintiye tabi tutulmamış ücret gelirleri için ise, tutarı ne olursa olsun yıllık beyanname verilecektir.\r\n \r\n
Birden Fazla İşverenden Alınan Ücretler\r\n
\r\nBirden fazla işverenden ücret alan ve birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerin toplamı Gelir Vergisi Kanununda yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2012 yılı için bu tutar 25.000 TL’dir.) aşmayan mükelleflerin, tamamı kesinti yoluyla vergilendirilmiş ücretleri yıllık beyanname ile beyan edilmeyecektir. Ancak, birden sonraki işverenden alınan ücretlerin toplamı 25.000 TL’yi aşması durumunda, ücretlerin tamamı (ilk işverenden alınan ücrette dâhil olmak üzere) yıllık beyannameye dâhil edilecektir. Birden fazla işverenden ücret alınması halinde, birinci işverenden alınan ücretin hangisi olacağı ücretli tarafından serbestçe\r\nbelirlenecektir. \r\n \r\n
Örnek 1: Bayan (A), 2012 yılında üç ayrı işverenden ücret geliri elde edilmiş ve ücretlerin tamamı kesinti yoluyla vergilendirilmiştir.\r\n \r\n
\r\n\r\n\r\n| \r\nBirinci işverenden alınan ücret \r\n | \r\n\r\n33.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nİkinci işverenden alınan ücret\r\n | \r\n\r\n14.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nÜçüncü işverenden alınan ücret\r\n | \r\n\r\n9.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nBeyan edilecek gelir tutarı\r\n | \r\n\r\nYok\r\n | \r\n\r\n\r\n
\r\n \r\nÖrnekte yer alan ve birinci işverenden alınan ücret toplama dâhil edilmeyecek olup, ikinci ve üçüncü işverenden alınan (14.000 TL + 9.000 TL=) 23.000 TL ücretler toplamı 25.000 TL’lik beyan sınırını aşmadığından ücret gelirlerinin tamamı beyan edilmeyecektir.\r\n \r\n
Örnek 2: Bay (B), 2012 yılında üç ayrı işverenden tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş ücret geliri elde etmiştir. \r\n \r\n
\r\n\r\n\r\n| \r\nBirinci işverenden alınan ücret \r\n | \r\n\r\n29.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nİkinci işverenden alınan ücret\r\n | \r\n\r\n24.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nÜçüncü işverenden alınan ücret\r\n | \r\n\r\n14.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nBeyan edilecek gelir tutarı\r\n | \r\n\r\n67.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n
\r\n \r\nBirinci işverenden alınan ücret toplama dâhil edilmeyecek olup, 2 nci ve 3 üncü işverenden alınan ücretler toplamı (24.000 TL+14.000 TL=) 38.000 TL, 25.000 TL’lik beyan sınırını aştığı için birinci işverenden aldığı 29.000 TL dahil olmak üzere 67.000 TL ücret gelirinin tamamı beyan edilecektir.\r\n \r\n
Örnek 3: Serbest meslek erbabı Bay (C) serbest meslek kazancının yanında tamamı kesinti yoluyla vergilendirilmiş iki işverenden ücret geliri elde etmiştir.\r\n \r\n
\r\n\r\n\r\n| \r\nSerbest meslek kazancı \r\n | \r\n\r\n45.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nBirinci işverenden alınan ücret \r\n | \r\n\r\n35.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nİkinci işverenden alınan ücret\r\n | \r\n\r\n21.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nBeyan edilecek gelir tutarı\r\n | \r\n\r\n45,000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n
\r\n \r\nMükellef elde etmiş olduğu serbest meslek kazancı nedeniyle mutlaka beyanname verecektir. Birinci işverenden alınan hariç, ikinci işverenden alınan ücret geliri ise 25.000 TL’lik beyan sınırını aşmadığından ücret gelirleri beyannameye dâhil edilmeyecektir.\r\n \r\n
Örnek 4: Bay (D)’nin tamamı üzerinden tevkifat yapılmış olan 2012 yılı gelirleri aşağıdaki gibidir.\r\n \r\n \r\n
\r\n\r\n\r\n| \r\nBirinci işverenden alınan ücret \r\n | \r\n\r\n60.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nİkinci işverenden alınan ücret\r\n | \r\n\r\n23.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nİşyeri kira geliri (Brüt) \r\n | \r\n\r\n45.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nBeyan edilecek gelir tutarı\r\n | \r\n\r\n45.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n
\r\n \r\nMükellefin birden sonraki işverenden aldığı ücret geliri olan 23.000 TL, 25.000 TL’lik beyan sınırını aşmadığından, ücret gelirleri beyan edilmeyecektir.\r\n \r\nTevkifata tabi işyeri kira geliri ise 2012 yılı için geçerli olan 25.000 TL’lik beyanname verme sınırını aştığından mükellef sadece bu gelirini beyan edecektir.\r\n \r\n
Örnek 5: Serbest meslek erbabı Bayan (E) 2012 yılında serbest meslek kazancı yanında tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş iki işverenden ücret geliri ile işyeri kira geliri bulunmaktadır.\r\n \r\n
\r\n\r\n\r\n| \r\nSerbest meslek kazancı\r\n | \r\n\r\n35.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nBirinci işverenden alınan ücret \r\n | \r\n\r\n29.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nİkinci işverenden alınan ücret\r\n | \r\n\r\n20.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nİşyeri kira geliri (Brüt) \r\n | \r\n\r\n37.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nBeyan edilecek gelir tutarı\r\n | \r\n\r\n72.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n
\r\n \r\nSerbest meslek kazancı nedeniyle her halükarda beyanname verilecektir. Birinci işverenden alınan hariç, ikinci işverenden alınan ücret geliri ise 25.000 TL’lik beyan sınırını aşmadığından ücret gelirleri beyannameye dâhil edilmeyecektir. \r\n \r\nSerbest meslek kazancı ve işyeri kira geliri tutarının toplamı 25.000 TL’lik beyan sınırını aştığından, işyeri kira geliri beyannameye dâhil edilecektir.\r\n \r\n
Örnek 6: Bay (F), üç ayrı şirkette yönetim kurulu üyesi olup, 2012 yılında elde ettiği ücret gelirlerinin tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiştir. Ödevli ayrıca 18.000 TL konut kira geliri elde etmiştir.\r\n \r\n
\r\n\r\n\r\n| \r\nBirinci işverenden alınan ücret \r\n | \r\n\r\n40.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nİkinci işverenden alınan ücret \r\n | \r\n\r\n20.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nÜçüncü işverenden alınan ücret \r\n | \r\n\r\n15.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nKonut kira geliri \r\n | \r\n\r\n 18.000 TL.\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nBeyan edilecek gelir tutarı \r\n | \r\n\r\n 93.000 TL.\r\n | \r\n\r\n\r\n
\r\n \r\nÖdevli, birden fazla işverenden aldığı ücret gelirinin yanı sıra mesken geliri elde etmiştir.\r\nBeyanname verilip verilmeyeceği öncelikle ücret gelirleri dikkate alınarak değerlendirilecektir. \r\n \r\nÜcret gelirleri ile ilgili olarak birinci işverenden alınan ücret hariç, ikinci ve üçüncü işverenden alınan ücretlerin toplamı (20.000 TL+15.000 TL) 35.000 TL, 25.000 TL’lik beyan sınırını aştığı için birinci işverenden alınan ücret de dâhil olmak üzere ücret gelirlerinin tamamı olan 75.000 TL beyan edilecektir. \r\n \r\nKonut kira geliri ise 2012 yılı için belirlenen 3.000 TL’lik istisna tutarını aştığından tamamı beyannameye dâhil edilecektir. \r\n \r\n
Örnek 7: Bayan (G)’nin 2011 yılı gelirleri aşağıdaki gibi olup, ücret gelirleri ile işyeri kira gelirleri tevkif yoluyla vergilendirilmiştir. \r\n \r\n
\r\n\r\n\r\n| \r\nBirinci işverenden alınan ücret \r\n | \r\n\r\n34.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nİkinci işverenden alınan ücret \r\n | \r\n\r\n17.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nKonut kira geliri \r\n | \r\n\r\n18.000 TL\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nİşyeri kira geliri (Brüt) \r\n | \r\n\r\n 14.000 TL.\r\n | \r\n\r\n\r\n\r\nBeyan edilecek gelir tutarı \r\n | \r\n\r\n 32.000 TL.\r\n | \r\n\r\n\r\n
\r\n \r\nBirinci işveren hariç, ikinci işverenden alınan ücret tutarı 23.000 TL’lik beyan sınırını aşmadığından ücret gelirleri beyan edilmeyecektir. \r\n \r\nMesken kira geliri 2011 yılı için belirlenen 2.800 TL’lik istisna tutarını aştığından tamamı beyan edilecektir. \r\n \r\nKonut kira gelirinin istisna tutarını aşan kısmı ile işyeri kira geliri toplamı 23.000 TL’lik beyan sınırını aştığı için, tevkifata tabi tutulmuş olan işyeri kira geliri de konut kira geliri ile birlikte beyan edilecektir.\r\n \r\n
Yıllık Beyan Esasında Beyannamenin Verilme Zamanı ve Yeri \r\n
\r\n1 Ocak- 31 Aralık 2011 döneminde elde edilen beyana tabi ücret gelirlerini 2012 yılının Mart ayının başından yirmi beşinci günü akşamına kadar (1 Mart – 25 Mart) verilecek gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir. Beyanname mükellefin ikametgâhının bulunduğu yer vergi dairesine verilecektir.\r\n \r\nÜcret kazançları nedeniyle verilecek beyannamelerin ihtiyari olarak elektronik ortamda gönderilmek istenilmesi halinde, elektronik ortamda beyanname gönderme aracılık yetkisi almış meslek mensupları vasıtasıyla gönderilebilecektir.\r\n
