Maluliyet Tespiti İşlemleri
27 Ağustos 2013, Salı 13:39Maluliyet Tespiti İşlemleri
\r\nI. GİRİŞ\r\nSigortalının veya işverenin talebi üzerine Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60`ını, (c) bendi kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az % 60`ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalı, malul sayılır.[1]\r\nMalul sayılma ve malullük aylığı bağlanmasına ilişkin şartlar 5510 sayılı Kanunun 25, 26 ve 27 nci maddelerinde belirtilmiştir. Ancak kişilerin malullük durumlarının tespiti, sağlık kurulun raporu düzenlenmesi, rapora itiraz, kontrol muayenesi gibi işlemlerin nasıl yürütüleceği ise kanunda değil yönetmelikle belirlenmiştir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre sigortalı sayılanlar ve bunların bakmakla yükümlü oldukları veya hak sahibi çocuklarının maluliyetinin tespitine ilişkin usul ve esasları düzenlemek için 3 Ağustos 2013 Tarihli ve 28727 Sayılı Resmî Gazetede yayınlanan Maluliyet tespiti işlemleri yönetmeliği yayınlandı.[2] Bu yönetmelik 01.09.2013 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir. \r\nII. SAĞLIK KURULU RAPORLARININ DÜZENLENMESİ\r\nMaluliyet tespitinde esas alınacak sağlık kurulu raporlarını düzenlemeye; Sağlık Bakanlığı eğitim ve araştırma hastaneleri, Devlet üniversite hastaneleri, Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı eğitim ve araştırma hastaneleri, Sigortalıların ikamet ettikleri illerde belirtilen hastanelerin bulunmaması durumunda sağlık kurulu raporu düzenlemeye yetkili Sağlık Bakanlığı Devlet hastaneleri, Belgelenmesi kaydıyla, herhangi bir üniversite hastanesi veya devlet hastanesinde; yoğun bakımda tedavisi devam eden ve yatmakta olduğu hastaneden başka bir hastaneye nakli hayati risk taşıyorsa yatmakta olduğu hastane, yine belgelenmesi yatmakta olduğu hastaneden başka bir hastaneye nakli hayati risk taşıyanlara yatmakta olduğu hastaneler yetkilidir.\r\nTürkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan ülkelerde çalışan müşterek sigortalıların maluliyet değerlendirmelerinde, sosyal güvenlik sözleşmesi yapılan akit ülkenin sigorta kurumunun belirlediği sağlık hizmeti sunucusu tarafından düzenlenen raporlar esas alınır.\r\n \r\nIII. MALÜL SAYILMAYA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR\r\nA. 5510 Sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalıların çalışma gücü kaybı tespiti\r\nSigortalıların çalışma gücünün en az %60’ını kaybedip kaybetmediklerinin tespitinde Çalışma gücünün en az %60’ının hangi hallerde kaybedildiğinin tespitine esas liste esas alınır.\r\n5510 Sayılı SSGSS Kanunun 4/1 SSK ve Bağ-Kur kapsamındaki sigortalıların, sigortalılık süresi içinde;\r\na.Hastalık Listesi’nde belirtilen hastalıkların meydana geldiği,\r\nb.Eski ve çalışmaya engel olmayan bir hastalığın, Hastalık Listesi’nde belirtilen seviyelere yükseldiği,\r\nc.Çalışma gücünün en az %60’ını kaybetmiş haliyle ilk defa çalışmaya başlayan, ancak daha sonra ortaya çıkan farklı bir hastalık nedeniyle bu Yönetmelik hükümlerine göre çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiği,\r\nç.İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını kaybettiği,\r\nKurum sağlık kurulunca tespit edilen sigortalı malul sayılır.\r\nSigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce sigortalının çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiği önceden veya sonradan tespit edilirse sigortalı bu hastalık veya engeli sebebiyle malullük aylığından yararlanamaz.\r\nSağlık kurulu raporlarında birden fazla hastalık mevcut ise çalışma gücünün en az %60’ını kaybedip kaybetmediğine dair değerlendirmede en ağır sekel bulgu dikkate alınır ve Birden fazla iş kazası veya meslek hastalığı sonucu sürekli iş göremezlik dereceleri veya birden fazla engellilik derecelerinin birleştirilmesinde kullanılan hesaplama şekli olan Balthazard Formülü uygulanmaz. Ancak, birden fazla hastalığın bir arada olduğu ve tedaviye rağmen çalışma olanağı vermediğine Kurum sağlık kurulunca karar verilenler malul sayılır.\r\n \r\nB. Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendindeki sigortalıların çalışma gücü kaybı tespiti\r\nİlk defa çalışmaya başladığı tarihten sonra vücutlarında oluşan ve tedavi edilemeyen hastalıkları nedeniyle, çalışma gücünün en az %60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum sağlık kurulunca tespit edilen sigortalı malul sayılır.\r\nSigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünün en az %60’ını veya vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü kaybettiği önceden veya sonradan tespit edilirse sigortalı bu hastalık veya engeli sebebiyle malullük aylığından yararlanamaz.\r\nYedek subay veya er olarak ya da talim, manevra, seferberlik veya harp dolayısıyla görevleri ile ilgileri kesilmeksizin silahaltına alındıkları dönemde malul olup, bu malullükleri asıl görevlerini veya işlerini yapmaya mani olmayanlar hakkında, bu hastalık veya engelleri sebebiyle malullük sigortasına ilişkin hükümler uygulanmaz.\r\n \r\nIV. ERKEN YAŞLANMA TESPİTİ VE KONTROL MUAYENESİ\r\nKanunda yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen yaş şartı dışındaki sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı şartlarını taşıyan ve 55 yaşını dolduran sigortalıların; dikkat, algı, bellek, kavrama ve soyutlama gibi işlevlerin kaybı olan bilişsel yaşlanma ile fizyolojik ve psikolojik yaşlanma hali tayin ve tespit edilenler, erken yaşlanmış sayılırlar.\r\nBu tespitlerde; nöroloji, psikiyatri, fiziksel tıp ve rehabilitasyon, iç hastalıkları, göğüs hastalıkları ve kardiyoloji başta olmak üzere ilgili branşlarca düzenlenen sağlık kurulu raporları esas alınır.\r\nKontrol muayenesi ve değerlendirme\r\nÇalışma gücünün en az %60’ını kaybetmesi nedeniyle malul sayılanlar ile Kanunun 28 inci maddesinin 5 inci fıkrası kapsamında yaşlılık aylığı bağlanan sigortalılar;[3]\r\na.Kurumca yürütülen soruşturma nedeniyle,\r\nb.Maluliyete ilişkin Kurumca verilen karar gereği,\r\nc.Malullük, vazife malullüğü aylığı bağlanmış sigortalıların, malullük durumlarında artma veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç olduklarına ilişkin talepleri halinde,\r\nç.İhbar ve şikâyet halinde,\r\nkontrol muayenesine tabi tutulabilir.\r\nKontrol muayenesine istinaden yapılan değerlendirme sonucu gerekli görülen hallerde yeniden kontrol muayenesi istenebilir.\r\nSosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca kontrol muayenesi kararı verilmesi halinde bu kontrol muayenesine ilişkin değerlendirme Kurum sağlık kurullarınca yapılır. Bu karara itiraz olması halinde konu, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca değerlendirilerek karara bağlanır.\r\n \r\nV.SONUÇ\r\nÇalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliğinde yer alan; çalışma gücü kaybı, vazife malullüğü, harp malullüğü ile erken yaşlanma durumlarının tespiti ile ilgili tüm hükümler yürürlükten kaldırıldığından artık 01.09.2013 tarihinden itibaren bu hükümler uygulanmayacaktır.\r\n01.09.2013 tarihinden önce çalışma gücü kaybı, vazife malullüğü, harp malullüğü ile erken yaşlanma durumlarının tespiti talebinde bulunan sigortalılar ile bunların hak sahibi veya bakmakla yükümlü olduğu çocukları için, yürürlükten kaldırılan ilgili sosyal güvenlik mevzuatının kanuna aykırı olmayan hükümleri uygulanacaktır.\r\n[1] 16 Haziran 2006 tarihinde 26200 sayılı Resmi Gazetede Yayınlanan 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu\r\n[2] 3 Ağustos 2013 Tarihli ve 28727 Sayılı Resmî Gazetede yayınlanan Maluliyet tespiti işlemleri yönetmeliği\r\n[3] 5510 Sayılı Kanunun 28. maddesinin 5 inci Fıkrası kapsamında Çalışma Gücü Kaybı %60 ‘ın Altında, Ancak % 40 ve Üzerinde Özürlü olanlardan:
- Özür Oranı, % 50 ilâ % 59 arasında ise, en az 16 yıldan beri sigortalı olmanız ve 4320 gün,
- Özür Oranı % 40 ilâ % 49 arasında ise, en az 18 yıldan beri sigortalı olmanız ve 4680 gün,
Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaş şartı aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanılabilir.
\r\nI. GİRİŞ\r\nSigortalının veya işverenin talebi üzerine Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60`ını, (c) bendi kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az % 60`ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalı, malul sayılır.[1]\r\nMalul sayılma ve malullük aylığı bağlanmasına ilişkin şartlar 5510 sayılı Kanunun 25, 26 ve 27 nci maddelerinde belirtilmiştir. Ancak kişilerin malullük durumlarının tespiti, sağlık kurulun raporu düzenlenmesi, rapora itiraz, kontrol muayenesi gibi işlemlerin nasıl yürütüleceği ise kanunda değil yönetmelikle belirlenmiştir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre sigortalı sayılanlar ve bunların bakmakla yükümlü oldukları veya hak sahibi çocuklarının maluliyetinin tespitine ilişkin usul ve esasları düzenlemek için 3 Ağustos 2013 Tarihli ve 28727 Sayılı Resmî Gazetede yayınlanan Maluliyet tespiti işlemleri yönetmeliği yayınlandı.[2] Bu yönetmelik 01.09.2013 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir. \r\nII. SAĞLIK KURULU RAPORLARININ DÜZENLENMESİ\r\nMaluliyet tespitinde esas alınacak sağlık kurulu raporlarını düzenlemeye; Sağlık Bakanlığı eğitim ve araştırma hastaneleri, Devlet üniversite hastaneleri, Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı eğitim ve araştırma hastaneleri, Sigortalıların ikamet ettikleri illerde belirtilen hastanelerin bulunmaması durumunda sağlık kurulu raporu düzenlemeye yetkili Sağlık Bakanlığı Devlet hastaneleri, Belgelenmesi kaydıyla, herhangi bir üniversite hastanesi veya devlet hastanesinde; yoğun bakımda tedavisi devam eden ve yatmakta olduğu hastaneden başka bir hastaneye nakli hayati risk taşıyorsa yatmakta olduğu hastane, yine belgelenmesi yatmakta olduğu hastaneden başka bir hastaneye nakli hayati risk taşıyanlara yatmakta olduğu hastaneler yetkilidir.\r\nTürkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan ülkelerde çalışan müşterek sigortalıların maluliyet değerlendirmelerinde, sosyal güvenlik sözleşmesi yapılan akit ülkenin sigorta kurumunun belirlediği sağlık hizmeti sunucusu tarafından düzenlenen raporlar esas alınır.\r\n \r\nIII. MALÜL SAYILMAYA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR\r\nA. 5510 Sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalıların çalışma gücü kaybı tespiti\r\nSigortalıların çalışma gücünün en az %60’ını kaybedip kaybetmediklerinin tespitinde Çalışma gücünün en az %60’ının hangi hallerde kaybedildiğinin tespitine esas liste esas alınır.\r\n5510 Sayılı SSGSS Kanunun 4/1 SSK ve Bağ-Kur kapsamındaki sigortalıların, sigortalılık süresi içinde;\r\na.Hastalık Listesi’nde belirtilen hastalıkların meydana geldiği,\r\nb.Eski ve çalışmaya engel olmayan bir hastalığın, Hastalık Listesi’nde belirtilen seviyelere yükseldiği,\r\nc.Çalışma gücünün en az %60’ını kaybetmiş haliyle ilk defa çalışmaya başlayan, ancak daha sonra ortaya çıkan farklı bir hastalık nedeniyle bu Yönetmelik hükümlerine göre çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiği,\r\nç.İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını kaybettiği,\r\nKurum sağlık kurulunca tespit edilen sigortalı malul sayılır.\r\nSigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce sigortalının çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiği önceden veya sonradan tespit edilirse sigortalı bu hastalık veya engeli sebebiyle malullük aylığından yararlanamaz.\r\nSağlık kurulu raporlarında birden fazla hastalık mevcut ise çalışma gücünün en az %60’ını kaybedip kaybetmediğine dair değerlendirmede en ağır sekel bulgu dikkate alınır ve Birden fazla iş kazası veya meslek hastalığı sonucu sürekli iş göremezlik dereceleri veya birden fazla engellilik derecelerinin birleştirilmesinde kullanılan hesaplama şekli olan Balthazard Formülü uygulanmaz. Ancak, birden fazla hastalığın bir arada olduğu ve tedaviye rağmen çalışma olanağı vermediğine Kurum sağlık kurulunca karar verilenler malul sayılır.\r\n \r\nB. Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendindeki sigortalıların çalışma gücü kaybı tespiti\r\nİlk defa çalışmaya başladığı tarihten sonra vücutlarında oluşan ve tedavi edilemeyen hastalıkları nedeniyle, çalışma gücünün en az %60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum sağlık kurulunca tespit edilen sigortalı malul sayılır.\r\nSigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünün en az %60’ını veya vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü kaybettiği önceden veya sonradan tespit edilirse sigortalı bu hastalık veya engeli sebebiyle malullük aylığından yararlanamaz.\r\nYedek subay veya er olarak ya da talim, manevra, seferberlik veya harp dolayısıyla görevleri ile ilgileri kesilmeksizin silahaltına alındıkları dönemde malul olup, bu malullükleri asıl görevlerini veya işlerini yapmaya mani olmayanlar hakkında, bu hastalık veya engelleri sebebiyle malullük sigortasına ilişkin hükümler uygulanmaz.\r\n \r\nIV. ERKEN YAŞLANMA TESPİTİ VE KONTROL MUAYENESİ\r\nKanunda yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen yaş şartı dışındaki sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı şartlarını taşıyan ve 55 yaşını dolduran sigortalıların; dikkat, algı, bellek, kavrama ve soyutlama gibi işlevlerin kaybı olan bilişsel yaşlanma ile fizyolojik ve psikolojik yaşlanma hali tayin ve tespit edilenler, erken yaşlanmış sayılırlar.\r\nBu tespitlerde; nöroloji, psikiyatri, fiziksel tıp ve rehabilitasyon, iç hastalıkları, göğüs hastalıkları ve kardiyoloji başta olmak üzere ilgili branşlarca düzenlenen sağlık kurulu raporları esas alınır.\r\nKontrol muayenesi ve değerlendirme\r\nÇalışma gücünün en az %60’ını kaybetmesi nedeniyle malul sayılanlar ile Kanunun 28 inci maddesinin 5 inci fıkrası kapsamında yaşlılık aylığı bağlanan sigortalılar;[3]\r\na.Kurumca yürütülen soruşturma nedeniyle,\r\nb.Maluliyete ilişkin Kurumca verilen karar gereği,\r\nc.Malullük, vazife malullüğü aylığı bağlanmış sigortalıların, malullük durumlarında artma veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç olduklarına ilişkin talepleri halinde,\r\nç.İhbar ve şikâyet halinde,\r\nkontrol muayenesine tabi tutulabilir.\r\nKontrol muayenesine istinaden yapılan değerlendirme sonucu gerekli görülen hallerde yeniden kontrol muayenesi istenebilir.\r\nSosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca kontrol muayenesi kararı verilmesi halinde bu kontrol muayenesine ilişkin değerlendirme Kurum sağlık kurullarınca yapılır. Bu karara itiraz olması halinde konu, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca değerlendirilerek karara bağlanır.\r\n \r\nV.SONUÇ\r\nÇalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliğinde yer alan; çalışma gücü kaybı, vazife malullüğü, harp malullüğü ile erken yaşlanma durumlarının tespiti ile ilgili tüm hükümler yürürlükten kaldırıldığından artık 01.09.2013 tarihinden itibaren bu hükümler uygulanmayacaktır.\r\n01.09.2013 tarihinden önce çalışma gücü kaybı, vazife malullüğü, harp malullüğü ile erken yaşlanma durumlarının tespiti talebinde bulunan sigortalılar ile bunların hak sahibi veya bakmakla yükümlü olduğu çocukları için, yürürlükten kaldırılan ilgili sosyal güvenlik mevzuatının kanuna aykırı olmayan hükümleri uygulanacaktır.\r\n[1] 16 Haziran 2006 tarihinde 26200 sayılı Resmi Gazetede Yayınlanan 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu\r\n[2] 3 Ağustos 2013 Tarihli ve 28727 Sayılı Resmî Gazetede yayınlanan Maluliyet tespiti işlemleri yönetmeliği\r\n[3] 5510 Sayılı Kanunun 28. maddesinin 5 inci Fıkrası kapsamında Çalışma Gücü Kaybı %60 ‘ın Altında, Ancak % 40 ve Üzerinde Özürlü olanlardan:
- Özür Oranı, % 50 ilâ % 59 arasında ise, en az 16 yıldan beri sigortalı olmanız ve 4320 gün,
- Özür Oranı % 40 ilâ % 49 arasında ise, en az 18 yıldan beri sigortalı olmanız ve 4680 gün,
Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaş şartı aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanılabilir.