İhbar Süresi ve Yeni İş Arama İzni

İhbar süresi 4857/17 md. ile düzenlenmiş olup, belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi demektir.

İş sözleşmeleri;

- İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,

- İşi altı aydan birbuçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,

- İşi birbuçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,

- İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra,

Feshedilmiş sayılır.

Bildirim şartına uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır.

İşveren bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir.

İşverenin bildirim şartına uymaması veya bildirim süresine ait ücreti peşin ödeyerek sözleşmeyi feshetmesi, işçinin feshe karşı koruyucu hükümlerinden yararlanmasına engel olmayacaktır. İk 18. Md. uyarınca otuzdan az sayıda işçi çalıştıran işyerlerinde çalışan işçiler ile işyerindeki kıdemi altı aydan az olan işçiler iş güvencesi hükümlerinden yararlanamayacaktır.  

İhbar öneli bir bütünlük arz eder, bölünerek kısmi olarak ödenemez. İhbar süresinin bitimini beklemeden iş akdini fesh eden işveren bu durumda ihbar öneli hiç kullanılmamış gibi önele ait ücretin tamamını ödemek zorundadır. (Y9HD 2004/27355 E, 2005/00052 K)

Yeni İş Arama İzni

Bildirim süreleri içinde işveren, işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur. Y9HD 2004/04314 E. Sayılı kararına göre, iş arama izni verilmemişse geçerli bir ihbar önelinden bahsedilemeyecek ve ihbar tazminatının ödenmesi gerekecektir.

İş arama izninin süresi günde iki saatten az olamaz. Sözleşme ile bu süre daha uzun saptanabilir ancak kısaltılamaz.

İşçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. Ancak iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır.

İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücret işçiye ödenir.

İşveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırır ise işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı öder.

Yeni iş arama izni işçinin ihbar süresi sonunda mevcut işinden ayrılması ile birlikte işsiz kalmadan yeni bir iş bularak kısa sürede işe başlaması yeni iş bulana kadar geçecek sürede mağdur olmanın önüne geçilmesi için işçi lehine getirilen bir uygulamadır.

İş arama izni belirsiz süreli iş sözleşmesi için ön görülmüş olup, ayrıca belirli süreli iş sözleşmesinde sözleşmenin feshinden önce bir bildirim süresi (örneğin; … taraflar bir ay önceden haber vermek koşulu ile… gibi)  ön görülmüş ise bildirim süresi içerisinde işçi iş arama izni kullanabilir.

İş sözleşmesi; ister işveren, isterse işçi tarafından bildirimli olarak fesh edilmiş olsun, işveren işçiye iş arama iznini vermek zorundadır.

İşçinin ihbar ücreti peşin ödenerek iş sözleşmesi fesh edilmişse işçi yeni iş arama ücretini ayrıca isteyemez. Yargıtay’ın 5527 E./9642 K sayılı kararı, “İş sözleşmesi ihbarsız fesh edilen işçi ihbar süresine ait ücretini tazminat olarak isteyebilir. Ancak bundan ayrı olarak iş arama izni parası talep edemez” şeklindedir.