Çalışma Hayatını Etkileyecek Değişiklikler
15 Şubat 2018, Perşembe 11:37 Çalışma Hayatını Etkileyecek Değişiklikler ve İstihdam Teşvikleri
Dinamik bir yapıya sahip olan İş hayatı, günün şartlarına göre işveren ve işçi lehine sık sık iyileştirmeler yapılmaktadır. Bu anlamda; yatırım ve üretimin teşvik edilmesi, istihdamın artırılması, asgari ücretli işçinin yıl boyunca vergi dilimi değişikliklerinden etkilenmemesi, işverenlere asgari ücret desteği verilmesi ve kayıtlı ekonomiye geçişin teşvik edilmesi gibi düzenlemeler Mecliste görüşülmektedir.
Düzenlemelerden bazıları;
Asgari Ücretin Tüm Yıl Boyunca Aynı Kalması.
Asgari ücretin yıl boyunca vergi dilimi değişikliklerinden etkilenmemesini sağlayacak kalıcı düzenleme yapılmaktadır. Böylece; bekar ve çocuksuz bir asgari ücretlinin durumu esas alınmak suretiyle, gerek bu durumdaki ücretlilerin gerekse net ücreti vergi tarifesi uygulanması nedeniyle içinde bulunulan yılın Ocak ayına ilişkin ödenen net ücretin altında kalanların, net ücretlerinde meydana gelen bu azalmayı telafi edecek şekilde asgari geçim indirimi ilave edilmesi suretiyle asgari ücretle çalışan işçinin kaybı önlenmiş olacaktır.
Asgari Ücret Desteği
İstihdamın korunması amacıyla özel sektör işverenlerine 4/a kapsamında çalıştırılan sigortalılar için iki yıldır uygulanan asgari ücret desteği 2018 yılında da devam edilecektir. 2018 yılı Ocak ile Eylül ayları/dönemleri için Prime esas günlük kazancı Bakanlar Kurulunca belirlenecek tutar ve altında bildirilen sigortalıların, bir önceki yılın aynı ayına ilişkin olarak aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verilmemiş olması halinde bildirim yapılmış takip eden ilk aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesindeki bildirimler esas alınacak.
İkale Sözleşmesi Kapsamında Yapılan Ödemeler
İkâle, işçi ve işverenin karşılıklı irade beyanı ile mevcut bir akdin bozulması demektir. İkâle de taraflar, bir baskı olmaksızın, tam olarak akdi bozmaya razı olmaları gerekir. Kendisi olan fakat adı olmayan, iş hayatında fazlaca kullanılan bir işlem olan İkale bu tasarı ile birlikte çalışma hayatında adı da olacak. Yapılan düzenle ile; hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra hizmet erbabına, karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi adlar altında yapılan ödemeler ve yardımların, çalışanın tabi olduğu mevzuata göre (1475, 854 ve 5953 sayılı Kanunlar) kıdem tazminatına ilişkin istisnayı aşan tutarlar, ücret olarak gelir vergisine tabi tutulacaktır.
Hizmet erbabına hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra, karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar ile iş kaybı, iş sonu ve iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödeme ve yardımların ücret kapsamında olduğu hususu açıklığa kavuşturulmaktadır. Bu konudaki tereddütleri gidermek için vergi dairelerinden “özelge” alınmak mecburiyetinde kalınıyordu. Konu ile ilgili İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 03.06.2008 tarih ve 12268 sayılı özelgesinde (karşılıklı anlaşmalı olarak yapılacak İkale Sözleşmesi neticesinde ödenen kıdem tazminatının İş Kanunu’nun 14. maddesinde tanımı yapılan kıdem tazminatı kapsamına girmediğinden Gelir Vergisi Kanunu’nun 25/7. maddesine göre vergiden istisna edilmesi mümkün değildir. Bu nedenle, anlaşmalı olarak yapılan ikale sözleşmesiyle verilen kıdem tazminatlarının ücret olarak değerlendirilerek Gelir Vergisi Kanunu’nun 61,94,103 ve 104. maddeleri gereğince tevkif suretiyle vergilendirilmesi gerekmektedir.) bu ödemenin GVK’nın 61 nci md. gereğince ücret olarak nitelendirilmesi ve tevkifata tabi tutulması gerektiği belirtilmiştir.
Prim Teşviki
İlave istihdam sağlayan işverenlere prim desteği:
İşe alındıkları yıldan bir önceki takvim yılında, işe alındıkları işyerinden sigortalı sayısının ortalamasına ilave olmaları kaydıyla, asgari ücret tutarını geçmemek üzere, prime esas kazançları üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı tutarında işverene prim desteği sağlanır.
İmalat sektöründe faaliyet gösteren küçük işletmelerimize ilave istihdam sağlamaları şartıyla prim desteği ve ücret desteği getirilmesi:
Sigortalı sayısı ortalaması 1 ila 3 olan, imalat sektöründe faaliyet gösteren ve bu sektörde ustalık belgesi sahibi olunan, işe giriş tarihi itibarıyla 18 yaşından büyük ve 25 yaşından küçük sigortalılardan ve İşkur’a kayıtlı işsizler arasından olmak kaydıyla işe girdiği aydan önceki üç aylık sürede toplam on günden fazla sigortalı olmamaları, kayıtlı sigortalı sayısının ortalamasına ilave olmaları kaydıyla, işe alındıkları tarihten 2018 yılı Aralık ayı/dönemine kadar geçerli olmak üzere, işverenlerin ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle işverene prim desteği sağlanır.
İlave istihdam sağlayan özel sektör işverenlerine yönelik gelir vergisi stopajı teşviki ve damga vergisi desteği sağlanması:
Yukarıdaki maddeler kapsamında işe alınanların ücretlerinin, ilgili yılda uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarının prim ödeme gün sayısına isabet eden tutarı üzerinden hesaplanan gelir vergisinin asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra kalan kısmı, verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilir. Bu maddeyle sağlanan vergi teşvikleri 2020 yılı Aralık ayı aşılmamak üzere, teşvik kapsamına giren çalışanlar için 12 ay süreyle uygulanır. Ancak bu süre; işe giriş tarihi itibarıyla teşvik kapsamına giren; 18 yaşından büyük kadın, 18 yaşından büyük 25 yaşından küçük erkek çalışanlar ile Kuruma engelli olarak kayıtlı sigortalılar için 18 ay olarak dikkate alınır.
18-25 Yaş Arası Gençlerin İşe Giriş Bildirgeleri
İstihdam edildikleri alanlar ve istihdam şekilleri gözönüne alınarak, günümüz teknolojik koşullarında doğan ihtiyacı karşılamak ve istihdam edilebilirliklerini artırmak amacıyla 18 yaşını doldurmuş 25 yaşını doldurmamış sigortalı gençlerin sigortalı işe giriş bildirgesinin çalışılmaya başlanılan tarih itibarıyla verilebilmesine imkanı getirilecektir.
Eksik Gün Belgeleri
Ay içerisinde otuz günden az çalıştırılan sigortalıların bildiriminde eksik gün nedeni olan belgelerin istenmesi uygulaması kaldırılacak olup, işverenin beyanı yeterli olacaktır. SGK istediğinde ibraz edilecektir. Böylece Kurumun arşiv yükünün azaltılması, bürokrasi ve kırtasiyeciliğin kaldırılması amaçlanmıştır. SGK, eksik güne ilişkin belgeleri ibraz etmeyen veya ibraz etmekle birlikte bu belgeleri geçerli sayılmayanlarla ilgili res’en bir işlem yapmadan önce belgeleri işverenlerden istenecektir.
Sigortalıların otuz günden az çalıştığım gösteren bilgi ve belgelerin SGK tarafından istenilmesine rağmen ibraz edilmemesi veya ibraz edilen bilgi ve belgelerin geçerli sayılmaması halinde otuz günden az bildirilen sürelere ait aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi, yapılan tebligata rağmen bir ay içinde verilmemesi veya noksan verilmesi halinde SGK tarafından re’sen düzenlenir ve muhteviyatı primler, Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
Dinamik bir yapıya sahip olan İş hayatı, günün şartlarına göre işveren ve işçi lehine sık sık iyileştirmeler yapılmaktadır. Bu anlamda; yatırım ve üretimin teşvik edilmesi, istihdamın artırılması, asgari ücretli işçinin yıl boyunca vergi dilimi değişikliklerinden etkilenmemesi, işverenlere asgari ücret desteği verilmesi ve kayıtlı ekonomiye geçişin teşvik edilmesi gibi düzenlemeler Mecliste görüşülmektedir.
Düzenlemelerden bazıları;
Asgari Ücretin Tüm Yıl Boyunca Aynı Kalması.
Asgari ücretin yıl boyunca vergi dilimi değişikliklerinden etkilenmemesini sağlayacak kalıcı düzenleme yapılmaktadır. Böylece; bekar ve çocuksuz bir asgari ücretlinin durumu esas alınmak suretiyle, gerek bu durumdaki ücretlilerin gerekse net ücreti vergi tarifesi uygulanması nedeniyle içinde bulunulan yılın Ocak ayına ilişkin ödenen net ücretin altında kalanların, net ücretlerinde meydana gelen bu azalmayı telafi edecek şekilde asgari geçim indirimi ilave edilmesi suretiyle asgari ücretle çalışan işçinin kaybı önlenmiş olacaktır.
Asgari Ücret Desteği
İstihdamın korunması amacıyla özel sektör işverenlerine 4/a kapsamında çalıştırılan sigortalılar için iki yıldır uygulanan asgari ücret desteği 2018 yılında da devam edilecektir. 2018 yılı Ocak ile Eylül ayları/dönemleri için Prime esas günlük kazancı Bakanlar Kurulunca belirlenecek tutar ve altında bildirilen sigortalıların, bir önceki yılın aynı ayına ilişkin olarak aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verilmemiş olması halinde bildirim yapılmış takip eden ilk aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesindeki bildirimler esas alınacak.
İkale Sözleşmesi Kapsamında Yapılan Ödemeler
İkâle, işçi ve işverenin karşılıklı irade beyanı ile mevcut bir akdin bozulması demektir. İkâle de taraflar, bir baskı olmaksızın, tam olarak akdi bozmaya razı olmaları gerekir. Kendisi olan fakat adı olmayan, iş hayatında fazlaca kullanılan bir işlem olan İkale bu tasarı ile birlikte çalışma hayatında adı da olacak. Yapılan düzenle ile; hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra hizmet erbabına, karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi adlar altında yapılan ödemeler ve yardımların, çalışanın tabi olduğu mevzuata göre (1475, 854 ve 5953 sayılı Kanunlar) kıdem tazminatına ilişkin istisnayı aşan tutarlar, ücret olarak gelir vergisine tabi tutulacaktır.
Hizmet erbabına hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra, karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar ile iş kaybı, iş sonu ve iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödeme ve yardımların ücret kapsamında olduğu hususu açıklığa kavuşturulmaktadır. Bu konudaki tereddütleri gidermek için vergi dairelerinden “özelge” alınmak mecburiyetinde kalınıyordu. Konu ile ilgili İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 03.06.2008 tarih ve 12268 sayılı özelgesinde (karşılıklı anlaşmalı olarak yapılacak İkale Sözleşmesi neticesinde ödenen kıdem tazminatının İş Kanunu’nun 14. maddesinde tanımı yapılan kıdem tazminatı kapsamına girmediğinden Gelir Vergisi Kanunu’nun 25/7. maddesine göre vergiden istisna edilmesi mümkün değildir. Bu nedenle, anlaşmalı olarak yapılan ikale sözleşmesiyle verilen kıdem tazminatlarının ücret olarak değerlendirilerek Gelir Vergisi Kanunu’nun 61,94,103 ve 104. maddeleri gereğince tevkif suretiyle vergilendirilmesi gerekmektedir.) bu ödemenin GVK’nın 61 nci md. gereğince ücret olarak nitelendirilmesi ve tevkifata tabi tutulması gerektiği belirtilmiştir.
Prim Teşviki
İlave istihdam sağlayan işverenlere prim desteği:
İşe alındıkları yıldan bir önceki takvim yılında, işe alındıkları işyerinden sigortalı sayısının ortalamasına ilave olmaları kaydıyla, asgari ücret tutarını geçmemek üzere, prime esas kazançları üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı tutarında işverene prim desteği sağlanır.
İmalat sektöründe faaliyet gösteren küçük işletmelerimize ilave istihdam sağlamaları şartıyla prim desteği ve ücret desteği getirilmesi:
Sigortalı sayısı ortalaması 1 ila 3 olan, imalat sektöründe faaliyet gösteren ve bu sektörde ustalık belgesi sahibi olunan, işe giriş tarihi itibarıyla 18 yaşından büyük ve 25 yaşından küçük sigortalılardan ve İşkur’a kayıtlı işsizler arasından olmak kaydıyla işe girdiği aydan önceki üç aylık sürede toplam on günden fazla sigortalı olmamaları, kayıtlı sigortalı sayısının ortalamasına ilave olmaları kaydıyla, işe alındıkları tarihten 2018 yılı Aralık ayı/dönemine kadar geçerli olmak üzere, işverenlerin ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle işverene prim desteği sağlanır.
İlave istihdam sağlayan özel sektör işverenlerine yönelik gelir vergisi stopajı teşviki ve damga vergisi desteği sağlanması:
Yukarıdaki maddeler kapsamında işe alınanların ücretlerinin, ilgili yılda uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarının prim ödeme gün sayısına isabet eden tutarı üzerinden hesaplanan gelir vergisinin asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra kalan kısmı, verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilir. Bu maddeyle sağlanan vergi teşvikleri 2020 yılı Aralık ayı aşılmamak üzere, teşvik kapsamına giren çalışanlar için 12 ay süreyle uygulanır. Ancak bu süre; işe giriş tarihi itibarıyla teşvik kapsamına giren; 18 yaşından büyük kadın, 18 yaşından büyük 25 yaşından küçük erkek çalışanlar ile Kuruma engelli olarak kayıtlı sigortalılar için 18 ay olarak dikkate alınır.
18-25 Yaş Arası Gençlerin İşe Giriş Bildirgeleri
İstihdam edildikleri alanlar ve istihdam şekilleri gözönüne alınarak, günümüz teknolojik koşullarında doğan ihtiyacı karşılamak ve istihdam edilebilirliklerini artırmak amacıyla 18 yaşını doldurmuş 25 yaşını doldurmamış sigortalı gençlerin sigortalı işe giriş bildirgesinin çalışılmaya başlanılan tarih itibarıyla verilebilmesine imkanı getirilecektir.
Eksik Gün Belgeleri
Ay içerisinde otuz günden az çalıştırılan sigortalıların bildiriminde eksik gün nedeni olan belgelerin istenmesi uygulaması kaldırılacak olup, işverenin beyanı yeterli olacaktır. SGK istediğinde ibraz edilecektir. Böylece Kurumun arşiv yükünün azaltılması, bürokrasi ve kırtasiyeciliğin kaldırılması amaçlanmıştır. SGK, eksik güne ilişkin belgeleri ibraz etmeyen veya ibraz etmekle birlikte bu belgeleri geçerli sayılmayanlarla ilgili res’en bir işlem yapmadan önce belgeleri işverenlerden istenecektir.
Sigortalıların otuz günden az çalıştığım gösteren bilgi ve belgelerin SGK tarafından istenilmesine rağmen ibraz edilmemesi veya ibraz edilen bilgi ve belgelerin geçerli sayılmaması halinde otuz günden az bildirilen sürelere ait aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi, yapılan tebligata rağmen bir ay içinde verilmemesi veya noksan verilmesi halinde SGK tarafından re’sen düzenlenir ve muhteviyatı primler, Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.