Trambus Israrının arkasında ne var?

Malatya, ilgili kurumların yıllardır gerçekçi ve uygulanabilir hiçbir çözüm projesi üretememesi nedeniyle tam anlamıyla bir trafik kaosu yaşamaktadır. Şehir merkezini de aşarak artık çevreye de yayılan trafik kaosu, insanların gündelik hayatını çekilmez kılmakta ve yaşam kalitesini negatif biçimde etkilemektedir.

Malatya merkez nüfusunun ve şehir merkezindeki motorlu araç sayısı her geçen gün artmasına karşın, başta Malatya Belediyesi olmak üzere sorumlu kurum ve kuruluşlar trafik sorununu çözecek iradeyi ortaya koyamadığı gibi, bu iradesizlikle bağlantılı olarak bu alanda hiçbir rasyonel proje de geliştirilmemektedir.

Trafik sorunlarının artık çözümsüz olduğunun neredeyse genel geçer bir kabul haline geldiği Malatya’da, Malatya Belediyesi’nin toplu taşıma alanındaki niteliksiz kamu hizmeti de halkımızın sürekli şikâyetlerine yol açmaktadır.

Böyle bir ortamda, Malatya Belediyesi, yaklaşık 45 milyon TL’yi aşan bir bedelle, Malatya’nın toplu taşımacılık konusundaki sorunları için en ideal çözüm olarak lanse ettiği trambüs araçlarının ihalesini yapmıştır.

Ancak, söz konusu ihalenin yapılmasından önce, mevcut belediye yönetimine şehir içi ulaşım ve trafik düzenlemeleri konusunda 2 yıl boyunca danışmanlık yapan ulaşım ve şehir planlama uzmanı Yüksek Mimar Erhan Öncü, Malatya Belediyesi’nin ‘En ideal sistem’ olarak tanıttığı trambüs sisteminin, 100-150 yıl önce kullanılan demode bir teknoloji olduğunu, Malatya’nın şehir içi dolaşım haritası ile uyumlu olmadığını belirterek Belediye Başkanı Ahmet Çakır’ı uyarmış ve trambüs kararından vazgeçilmesi gerektiğini vurgulamıştır.

Ulaşım ve şehir planlama uzmanı Erhan Öncü, trambüs sisteminin 100-150 yıl öncesine ait ve artık kullanılmayan bir teknoloji olmasının yanı sıra, sistemin çok yüksek maliyetli bir yapıya sahip olduğunu da hatırlatarak, gerçekte kablolu otobüs olan bu araçların, yerel yöneticiler tarafından ‘Raylı otobüs alıyorum’ diyerek pazarlandığını ifade etmiştir.

Sayın Erhan Öncü’nün yaklaşık 50 milyon TL gibi dev bütçeli bir satın alma konusunda yaptığı bu hayati uyarıların ardından Belediye Başkanı Sayın Ahmet Çakır, kendi partisinin Malatya Milletvekili Sayın Ömer Faruk Öz tarafından da aynı gerekçelerle uyarılmış ve trambüs konusunda verilen karardan vazgeçilmesi gerektiğini kamuoyuna açık bir şekilde duyurmuş ve ‘Belediye başkanımız Sayın Ahmet Çakır bu işten vazgeçmelidir’ şeklinde konuşmuştur.

AKP Milletvekili Sayın Ömer Faruk Öz, İETT gibi Türkiye’nin en önemli toplu taşıma kurumunda üst düzey yöneticilik yapmış olmanın deneyimi ile trambüs sisteminden vazgeçilmesi gerektiğini, bu sistemin Malatya gerçekleri ile örtüşmediğini belirtirken aynı zamanda iki önemli örnek de vermiş ve bu sistemin Sakarya ve Kocaeli’de denenmesine karşın olumsuz sonuç alındığı için vazgeçildiğini ortaya koymuştur.

Malatya Belediyesi, tüm bu önemli ve ciddi uyarıları ve eleştirilere kulağını tıkayarak, şehri deneme-yanılma yöntemi ile yönetme konusundaki çalışmalarına bir yenisini eklemiş olmak yolunda trambüs ihalesini gerçekleştirmiştir.

İhalenin gerçekleşme süreci de yeni tartışmalara ve şaibe iddialarına yol açacak şekilde başlamıştır. İhale sürecinin en önemli aşamalarından biri olan teklif verme aşamasında, ihaleye iki firma katılmış olmasına karşın bir firmanın 45 milyon 500 bin TL teklif sunması, diğer firmanın ise boş teklif vermesi, ihalenin rekabet koşullarının oluşmadan yani Kamu İhale Mevzuatı’nın ilgili maddelerine aykırı biçimde gerçekleşmesi anlamına gelmektedir.

Açıkça görülmektedir ki, trambüs araçları için konunun uzmanları ve belediye başkanı ile aynı partide politika yapan milletvekili tarafından getirilen eleştirilere ilave olarak ihale sürecinin Kamu İhale Mevzuatı’nın ruhuna aykırı biçimde gelişmiş olması, Malatya Belediyesi yönetiminin trambüs sistemine dair kararını yeniden gözden geçirmesini zorunlu kılmaktadır.

Mevcut Malatya Belediyesi yönetimi, Hançe Parkmetre skandalı ve her biri 2 asgari ücrete eşdeğer fiyata alınıp, büyük bölümü de park ve bahçeler müdürlüğü fidanlıklarında kurutulan Boylu Fidan Alımı ihalesi nedeniyle kamu kaynaklarını kullanmak konusunda oldukça kötü bir karneye sahiptir. Malatya Belediyesi, iş yapmak yerine kamu kaynaklarını hovardaca harcamakta, israf ekonomisinin çarklarını döndürmekten başka bir marifet (!) ortaya koyamamaktadır.

Bu nedenle, Saadet Partisi Malatya İl Başkanlığı olarak, trambüs sistemi konusundaki kararın israf ekonomisinin ve kamu kaynaklarının peşkeş çekilmesinin yeni ve büyük boyutlu bir örneği olmaması için Malatya Belediyesi yönetimini uzmanların eleştirilerini dikkate almaya ve toplu taşıma alanında Malatya gerçekleri ile örtüşen, sorun çözücü, uygulanabilir, akılcı projeler üretmeye davet ediyoruz.

Bu davetimizle birlikte aşağıdaki soruları da kamuoyunun önünde Malatya Belediye Başkanı Sayın Ahmet Çakır’a soruyoruz:

1 - Büyük şehir statüsü alan Malatya’nın trafik ve toplu taşıma sorunlarına 100-150 yıl önceki bir sistem ile mi çözüm üreteceksiniz?

2 - Kendi beyanınız ile  MOTAŞ’ın yıllık 10 milyon TL zarar etiğini söylüyorsunuz. Minibüsler 1.25 TL ile yolcu taşıyıp kâr ederken belediye otobüsleri 1.75 TL ile nasıl zarar ediyor, bu çelişkinin izahını nasıl yapıyorsunuz?

3 - Malatya trafiğine çözüm üretmek için 2 yıl danışmanlık hizmeti aldığınız ulaşım planlaması uzmanının verdiği bilgiye göre, başka illerin gündeme aldığı, ancak daha sonra vazgeçtiği, demode, verimsiz ve yüksek maliyetli toplu taşıma sistemi konusundaki ısrarınızın arka planında neler var?

4 - Yapılan ihaleye iki firma katılmış, bir firma 45 milyon 500 bin TL, diğer firma ise boş teklif vermiştir. Böyle bir görünümde ihalede rekabet ortamı hangi düzeyde sağlamıştır?

5 - İhalede tek teklifi veren Bozankaya Group bugüne kadar trambüs üretmiş midir? Üretmiş ise hangi il belediyelerine satmıştır? Bozankaya Group’un trambüs konusunda bir referansı var mıdır?

6 - Seçimlere yaklaşık 11 ay gibi bir süre kalmışken bu ihale ne kadar doğrudur?